Chociaż dolegliwość ta nazywa się „łokciem tenisisty”, to cierpią na nią nie tylko uprawiający tę dyscyplinę sportu. Jest to jedna z najczęstszych dolegliwości w obrębie stawu łokciowego, która objawia się bolesnymi zmianami degeneracyjnymi ścięgien mięśni prostowników dłoni i palców na skutek mikrourazów i przeciążeń.
Łokieć tenisisty – przyczyny
Długotrwałe przeciążenia oraz mikrourazy powodują zmiany degeneracyjne za sprawą wielokrotnych, częstych uszkodzeń włókien kolagenowych budujących ścięgna. Takie uszkodzenia mają miejsce najczęściej po m.in. wykonywaniu wielokrotnych ruchów prostowania i rotacji nadgarstka, podczas gry, ale również mogą być skutkiem wielogodzinnej pracy przy komputerze. Do mikrourazów może również dojść w wyniku nieprawidłowej biomechaniki ruchu lub nieprawidłowej pozycji ciała.
Łokieć tenisisty najczęściej diagnozowany jest u pacjentów pomiędzy 30. a 50. rokiem życia, a ostatnio problem dotyka również coraz większą liczbę młodych osób, które spędzają wiele godzin dziennie z telefonem komórkowym w ręku lub pisząc na komputerze. Choroba ta może dotykać m.in. stomatologów, elektryków, pracowników budowlanych. U grających w tenisa, badmintona i squasha, najczęściej u początkujących, występuje z powodu braku odpowiedniej techniki. U dobrze grających amatorów oraz zawodowców, łokieć tenisisty może spowodować gra oparta na dużej ilości piłek z rotacją – np. silnie rotowany serwis, częste uderzenia topspinowe.
Łokieć tenisisty – objawy i diagnostyka
Głównym objawem łokcia tenisisty jest ból pojawiający się po zewnętrznej stronie stawu łokciowego. Może promieniować do przedramienia i nadgarstka. Czasem nasila się przy wykonywaniu ruchów ręką lub podczas próby zaciśnięcia dłoni. Może sprawiać trudności w wykonywaniu czynności życia codziennego.
Ból po bocznej stronie łokcia nie zawsze musi oznaczać, że mamy do czynienia z łokciem tenisisty. Bóle imitujące tę dolegliwość potrafią mieć bardzo różne podłoże. Ich pochodzenie może mieć początek w odcinku szyjnym i piersiowym kręgosłupa lub górnym otworze klatki piersiowej. Aby móc skutecznie leczyć łokieć tenisisty musimy mieć pewność gdzie jest źródło problemu.
Do jakiego specjalisty się udać?
W celu sporządzenia prawidłowej diagnozy lekarz ortopeda bądź fizjoterapeuta, musi przeprowadzić wywiad oraz badanie przedmiotowe. Na jego podstawie może zdecydować o wskazaniu na badania USG w celu potwierdzenia diagnozy oraz określenia wielkości uszkodzenia. Może również skierować do fizjoterapeuty w celu dalszego badania. Fizjoterapeuta natomiast może zdecydować o konieczności konsultacji z lekarzem ortopedą lub o konieczności przeprowadzenia badania przedmiotowego odcinka szyjnego kręgosłupa, górnego otworu klatki piersiowej, badania struktur mięśniowo-powięziowych oraz oceny biomechaniki ruchu.
Łokieć tenisisty – leczenie
W zależności od przyczyny powstania bólu, leczenie może wyglądać zupełnie inaczej. Pierwszą i podstawową zasadą w procesie leczenia jest odpoczynek i regeneracja uszkodzonej tkanki. Jeśli przeciążenia powstają podczas aktywności fizycznej lub pracy zawodowej, to na pewno warto zmodyfikować te aktywności lub wprowadzić przerwę tak, aby uszkodzona tkanka miała warunki do gojenia się.
Jeśli dolegliwości bólowe są o bardzo niewielkim natężeniu, możemy spróbować takich domowych sposobów, jak: chłodzenie łokcia w celu zredukowania bólu oraz opuchlizny: zalecane jest chłodzenie łokcia przez 20-30 minut, co 3-4 godziny, od 2 do 3 dni, aż do ustąpienia bólu; używanie specjalnej opaski na łokieć tenisisty w celu odciążenia.
Do niedawna przy łokciu tenisisty zalecano przyjmowanie leków przeciwbólowych (niesteroidowych leków przeciwzapalnych), które wykazują działania przeciwbólowe i przeciwzapalne. Jednak biorąc pod uwagę, że łokieć tenisisty nie jest stanem zapalnym, stosowanie wyżej wymienionych leków może tylko na krótko zmniejszyć dolegliwości, ale z pewnością nie rozwiąże problemu.
Skuteczną metodą leczenia jest fizjoterapia. Fizjoterapeuta podczas rehabilitacji może zajmować się strukturami związanymi bezpośrednio z samym łokciem, jak i miejscami odległymi od miejsca występowania bólu. Jeśli ból jest wynikiem nieprawidłowej biomechaniki ruchu, ważne jest, aby poprawić technikę ruchu, wzmocnić osłabione mięśnie oraz uelastycznić nadmiernie napięte mięśnie w obrębie tułowia, obręczy barkowej i kończyny górnej. Fizjoterapeuta nie ogranicza swojego działania do wskazanego przez pacjenta miejsca bólowego, ale pracuje technikami tkanek miękkich, powięziowymi, czy mobilizacjami z całą taśmą mięśniowo-powięziową od odcinka szyjnego aż po nadgarstek. Strefy zaburzeń w innych regionach mogą nakładać się, potęgować ból samego łokcia i utrudniać proces regeneracji. Terapia manualna oraz odpowiednie ćwiczenia pomogą we wzmocnieniu mięśni, zwiększeniu siły chwytu oraz poprawie ukrwienia w celu przyspieszenia procesów regeneracyjnych. Dodatkowo stosuje się ultradźwięki, jonoforezę, pole magnetyczne, falę uderzeniową (EWST) czy akupunkturę.
